7. Overdraagbaar en uitwisselbaar maken van samenwerkingsformules

Het speelveld van oorspronkelijke groep, aanverwante belanghebbenden en publiek vraagt langzamerhand om een vorm van organisatie voor de langere duur. Personen moeten kunnen uittreden, nieuwe deelnemers toetreden. Daarvoor zijn afspraken nodig die de taken van alle deelnemers omschrijven.en wel zo dat ze duidelijk samenhang vertonen. Dat geldt voor alle taken, die zowel uit de horizontale als verticale als arbeidsverdeling voortvloeien.

 Maar als dit systeem voldoende is uitgewerkt, ontstaat daarmee ook een mogelijkheid om een volledig kopie van de organisatie in het leven te roepen. Als een abstracte omschrijving meerdere malen is toegepast, gaat men spreken van een instelling.   Zo een omschrijving geeft buitenstaanders nog meer houvast wat ze kunnen verwachten van het geheel en van de afzonderlijk deelnemers.

Het is gebruikelijk geworden hiervoor een term uit de theater-wereld te gebruiken omdat daar individueel gedrag dat alleen begrepen kan worden omdat het uit een systeem voortkomt als een rol van buitenaf gezien en beschreven wordt. Iets is pas een rol als de taakomschrijving een deel van de hele cast is. De sociologie spreekt liever van een role-set.

Je spreekt pas van een rol als een uitgebreide taak zichtbaar deeluitmaakt van een systeem van rollen – een role-set.

Een omschreven taakverdeling verhoogt de betrouwbaarheid dat iets gebeurt. Het is explieciet afgesproken en publiek gemaakt wie iets doet en welke voordelen daar uit voortvloeien. Het  geeft meer garantie dat het gebeurt. Het is betrouwbaarder dan er maar op rekenen dat iemand het wel doet die er tijd voor heeft. (vb wie zet in een gezin de asbak buiten.)

Een bijkomend voordeel is dat een goed ingewerkte groep die taken heeft verdeeld en een rolverdeling heeft uitgewerkt die samenhangt vertoont in staat tot onderling rollen te wisselen (bijvoorbeeld binnen een bootbemanning stuurman en fokkenist). Dat zal zich eerder voordoen tussen rollen uit de horizontale arbeidsverdeling die weinig leertijd vergen. In de verticale arbeidsverdeling zal het zich weinig voordoen. (waarom eigenlijk?)