9. Rol-incongruentie op institutioneel niveau
9. Op institutioneel niveau kan rol-incongruentie voelbaar worden. Beter Vindt het afstemmen van rollen pas echt plaats
Vrijwel niemand maakt deel uit van een enkele role-set. De spanning tussen werk en gezin kent iedereen. Je kan dan moeten samenwerken met anderen die iets van je moeten verwachten, waar je zelf niet aan mag voldoen. Meestal red men zich als persoon met tijdelijke afspraken met een ambigue karakter.
Iedereen kan op zijn tijd in verlegenheid worden gebracht door zulke 'vreemde' verwachtingen van mensen die taken uit een andere role-set vervullen. Je zou ze persoonlijk terwille willen zijn, maar je mag ze wegens andere verplichtingen niet tegemoet komen. Als individu kun je dit meestal niet oplossen want je hebt geen toegang tot de regelingen, maar kun je wel "schipperen" met tussenoplossingen. Op langere termijn zullen in beide instituties afspraken moeten worden herzien met behoud van de samenhang binnen de institutie. Het vergt preciese onderhandelingen door degenen die de organisatie bewaken en de Institutie begrijpen.
Op dit institutioneel niveau komen dus de vaak nieuwe moeilijk te hanteren kwesties naar voren. Rolgedrag uit uiteenlopende instellingen en instituties kan ook tot onhanteerbare combinaties voor individuele personen of onderdelen leiden. Degenen wiens taak het is instituties op elkaar af te stemmen zullen die aanpassingen creeren door middel van schikkingen. Een geheel van redelijk uitgewerkte en hanteerbare schikkingen tussen meerdere instituties worden soms een arrangement genoemd. Denk aan sociale verzekeringswetten op het grensvlak van individu (gezondheid), gezin (inkomensderving), bedrijfsleven (loonkosten) en staat (begroting). Actueel is veiligheid van persoon en bezit (strafrecht hanadhaven), privacy (recht om buiten de publiciteit te blijven), media (vraag naar maatschappelijke nieuwsvoorziening) en politiek (samenhangende wetgeving die nog uitvoerbaar is).
// Het wordt duidelijk dat het leveren van hand en spandiensten op het terrein van de rol-integratie pas echt de motor is van het definitief ontstaan van een maatschappeijke bovenlaag. En waarschijnlijk is er een middenlaag om die bovenlaag te ontslaan van de oorspronkelijke taken.
Zolang veel verticale arbeidsorganisatie binnen organisaties en instellingen lingebed zijn in een werkbare maatscchappelijke stratificatie kan men het tot stand komen van schikkingen verwachten. Wanneer de aansluiting van horizontale en verticale arbeidsverdeling ondermijnd is door een veelheid aan nieuwe beroepen of beroepsopvattingen zullen mensen individueel de spits moeten afbijten om hun leven leefbaar te houden en kunnen samenwerkingsverbanden als gezin, huwelijk, of beroepscarriere instabiel worden.
Konkreet samenwerken is inmiddels wel heel ver op de achtergrond geraakt. Op dit niveau zijn fricties goed voelbaar, maar moeilijk zichtbaar of begrijpbaar.