10. Kollektieve belangen en cultuur
9. Kollektieve belangen en cultuur
(Je hebt aan het voorgaande een mooie overloop: het leven is voelbaar, je beseft het, maar het is allang niet meer te begrijpen zonder er heel ernstig en bezonnen bij stil te staan. De oplossing is gewoonten en tekens: alleen wordt het daarmee nog verder versluierd! )
Het geheel van samenhangende afspraken is nu zo komplex en ingewikkeld geworden dat er een dwingende behoefte is aan “afkortingen” om de boel overzichtelijk te houden. In korte verhalen, met tekens, signalen, gebaren, losse veelbetekende woorden, kleine rituelen, iconen, door kleding en versiersels,, kunnen sprekers naar komplexen van afspraken verwijzen. Zoiets vereenvoudigt het aanduiden van komplexe afspraken wanneer je de boel verder wilt uitwerken, Maar anderzijds worden die afspraken daardoor ontoegankelijk en dus gefixeerd, soms is eventuele aanpassing zelfs geheel onbespreekbaar voor wie de uitgebreide betekenis van de afkortingen of de onderliggende afspraken niet kent.
Je hoort het soms terug aan de wat hulpeloze wijze waarop deelnemers aan een discussie om een “cultuuromslag” gaan roepen. Ze weten kennelijk niet meer precies waar te beginnen. Hopelijk staat er dan iemand anders op om zich nog de details van een cluster afspraken te herinneren, en de vinger precies op die elementen uit het geheel van afspraken te leggen welke broodnodig moet worden herzien.
// Hier heb je de verklaring voor de vele codes die in de hogere regionen van de stratificatie gehanteerd worden. En ook een meetlat voor de mate waarin die stratificatie al ondermijnt is wanneer van sommige organisaties de sturing in handen is van nieuwe elites voor wie die codes niets meer zeggen. Het is ook meteen duidelijk dat mensen met een artistieke inslag signalen kunnen bedenken die ontwrichtend werken op de culturele dimensie uin de commnicatie. En waarom vooral bovenlagen zich steeds zorgen maken om aantasting van culturele gewoonten.
// Misschien is er nog een andere funktioneel proces dat cultuur doet ontstaan: de stratificatie bestaat uit enkele subculturen en mogelijk worden die uitgewerkt ;angs de lijn van zich tegen elkaar moeten. // Denk eens aan de periode van het ontstaan van de "tegencultuur" jaren '60 als duidelijk wordt dat oorlog (Vietnam) niet langer een kansrijke optie is maar de bovenlaag er nog gewoon gebruik van denkt te kunnen maken.
klad: de tijdgeest