De wereld in woorden
A. Het probleem in deze ontwikkelingsfase.
Zintuigen geven nu een indruk van de ruimte om je heen geven en je kunt je in die omgeving verplaatsen. Het is nu zaak al die nieuwe ervaring te onthouden. Je hebt al opgemerkt dat de mensen om je heen bij alles wat ze doen geluid maken en je hebt geprobeerd het na te doen, maar nu gaan mensen om je heen jou weer nadoen en je krijgt door dat daar systeem in zit. Al doende ga je je in deze fase zo taal eigen maken. Eerst losse woorden, en dan combinaties van woorden. Woorden voor dingen en woorden voor wat je er mee kunt doen. En die woorden wijzen niet alleen op dingen, maar ze bevatten een aanwijzing wat er goed en niet goed voor je is. Dat laatste is pure magie, en dat zal het nog een hele tijd blijven. Maar door de ontdekking van de dialoog, het gebruik van afwisseling spreken en luisteren ga je voor steeds meer dingen belangstelling krijgen. Dat alles dwingt je je vele ervaringen en verwachtingen op te slaan. Al doende leer je zelfs ervaringen in overleg met je opvoeders weer herzien. Maar er is geen logisch verband tussen de dingen, alles staat naast elkaar (of er is een magisch verband tussen). Tegenstellingen zijn nog geen logisch contradictie. (tot 7 jaar)
B. Het dilemma
De omgeving is nu niet langer iets om jezelf heen, maar iets dat je deelt met anderen. Zelfs wat je zelf doet blijkt nu invloed te hebben op anderen. Je gaat leren van standpunt te veranderen, Ik zeg "poes" maar omdat de andere "hond" zegt moet er iets zijn dat het ding geen poes is. Ik zie iets en zeg "mooi", en de ander zegt "afblijven, heet". Ik moet steeds leren kiezen welk standpunt voorgaat. Dat leren wisselen van standpunt is de essentie van leren taal te gebruiken. Al doende loopt dat vanzelf uit een besef dat men kan inspelen op wat anderen doen, of zelf het spel bepalen. (Een voorbeeld van standpunt verwisselen is ook "doen alsof" en dus alle spel. ("Vanuit dit poppetje gezien is dat blokje een tafel.)(Hiermee heb je die hardnekkige gewoonte verklaard om "waarom" te vragen bij alles: het is een prille vorm van initiatief nemen om betekenis uit te lokken)
E.Hoe werkt het door in alle latere ontwikkelings-stadia. Aktie krijgt betekenis voor jezelf en anderen. Verstandelijk en gevoelsmatig
In de mate dat je begrijpt dat voor alles een woord, is zowel voor dingen die er zijn als voor dingen die je doet, en dat het geheim is om afwisselend te praten tegen en luisteren naar anderen ga je je vrij voelen het initatief te nemen of het de ander juist gunnen. De nieuwe vaardigheid is dat je kunt bepalen waar het initiatief ligt. "Wiens standpunt volgen we".
Dat verwisselen leren loopt via ouders, maar die moeten het dan ook kunnen. Erg dominante ouders of juist onzekere ouders (die het initiatief steeds bij de ander zoeken) zijn daar geen voorbeeld van. Het zelfde gaat later nog een hele tijd op in de omgang met volwassenen op scholen, sport- en jeugdverenigingen. In deze fase leer je kunnen omgaan met afwijzingen die bedoelt zijn als verbetering.
D. Bijbehorende gevoelens.
positief: ontspannen, blij.
negatief: Als afwijzingen te heftig zijn, raak je het initiatief volledig kwijt en als men schande over je uitspreekt bij foute initiatieven of verkeerd mgaan met dingen. Als je die uitspraken dan maar gaat overgenemen en ze verinnerlijkt, ga je schaamte voelen. Je valt jezelf tegen. Het zet een rem op leren uitwisselen. Maar je verliest ook het houvast om regels te ontdekken.
En jalouzie, afgunst? Het gaat nooit om het willen hebben van wat de ander heeft, maar om de magische uitstraling ervan en de plaats die dat in de samenleving opleveert. Hier maakt vooral reklame gebruik van.
E. Herkennen van Inzet bij volwassenen.
Ruimte nemen en geven voor initiatief, voor inbreng in een afspraak. besteed iemand aandacht naast de verwijskracht van woorden aan de bijbetekenis of gevoelswaarde van woorden. Zijn klanten kuddedieren die je ergens heen moet zien te krijgen of wil je ze iets bieden wat hen zal bevallen.
En verbeeldingskracht - die twee gaan samen denk ik
Voldoende de link naar connotatie en magie gemaakt ?